درمطلب زیر مجموعه تولیدی بگ لوکس حمزه نگاهی به بسته بندی و کارکردهای بسته بندی به شرح زیر معرفی خواهند شد:
* در برگیری کالا
* محافظت نگهداری
* انتقال
* اطلاع رسانی فروش
سطوح مختلف بسته بندی
هنگام بحث در مورد کارکردهای بسته بندی، باید توجه داشت که بسته بندی دارای سطوح متفاوتی است:
- بسته بندی اولیه
اولین لایه برای پیچیدن و نگهداری ،کالا این لایه کالا را بدون واسطه در بر می گیرد.
- بسته بندی ثانویه
لایه ای برای پیچیدن و نگهداری بسته بندی اولیه.
- بسته بندی توزیع
لایه ای برای پیچیدن و نگهداری که هدف اولیه از بکارگیری آن محافظت از محصول در خلال توزیع و فراهم آوردن تسهیلات لازم برای جابه جائی کالا می باشد.
- واحد بار
تعدادی بسته بندی توزیع که به منظور جابه جائی ،مکانیکی انبارداری و حمل و نقل چنان در کنار یکدیگر قرار گرفته اند که یک واحد مجزا را تشکیل می دهند.
شکل ۲-۱ بعضی از این سطوح را نشان میدهد. علاوه بر این، بسته بندی را اغلب با مقصد در نظر گرفته شده برای آن نیز تعریف می کنند.
- بسته بندی مصرفی
نوعی بسته بندی است که در نهایت به عنوان یک واحد کالای فروش از یک محل فروش به دست مشتری میرسد.
- بسته بندی صنعتی
نوعی بسته بندی است که برای تحویل کالا از یک تولید کننده به تولید کننده دیگر به کار میرود. بسته بندی صنعتی معمولا، ولی نه همیشه، حاوی محصولی است که باید تحت عملیات بعدی قرار گیرد.
کارکردهای اصلی بسته بندی، بسته به سطح یک بسته بندی خاص و مقصد در نظر گرفته شده برای آن دارای درجات اهمیت متفاوتی هستند. این امر نیز عادی است که چندین سطح بسته بندی در خدمت یک کارکرد خاص باشند.
بسته بندی اولیه برای یک خوراک جو مخصوص صبحانه کیسه ای است داخلی که هیچ تزیینی بر روی آن به کار نرفته است. کارکرد اصلی آن در برگرفتن و نگهداری کالا و در حد کمتری محافظت از آن می باشد.
بسته بندی ثانویه، که یک جعبه مقوائی، است نوعی محافظت فیزیکی ایجاد کرده و بسته بندی است که جهت اطلاع رسانی به مشتری و ایجاد انگیزه برای خرید به کار می رود دوازده عدد از این جعبه ها درون یک محفظه مخصوص حمل و نقل بسته بندی میشود تا هم از کالا محافظت شود و هم عملیات توزیع را تسهیل کند اطلاعات چاپ شده بر روی این بسته بندی توزیع اغلب برای مشخص کردن کالا برای مقاصد توزیع است.
دست آخر نیز، این بسته بندی ها به شکل یک بار واحد بسته بندی می شوند است. که کارکرد اصلی آن تسهیل در حمل و نقل و توزیع در برخی موارد نوعی بسته بندی مورد نیاز است که بتواند همه کارکردها را ارائه دهد.
بسته بندی اولیه برای یک ابزار سنگین باید به اندازه کافی قوی باشد تا از محصول محافظت کرده و قادر به نگهداری محصول هنگام جابه جائی نیز باشد. کلیه اطلاعات لازم جهت اطلاع رسانی و انگیزش مشتری بر روی همین بسته بندی اعمال می شود.
عموما، کارکردهای اطلاع رسانی فروش نقش کم اهمیتی تری در بسته بندی های صنعتی بازی می کند.
کارکرد در بر گیری
اولین گام در تهیه یک طرح بسته بندی توجه به ماهیت محصول و نوع بسته بندی مورد نیاز برای در بر گرفتن آن است این ملاحظات شامل موارد زیر می باشند:
- شکل فیزیکی محصول
- سیال روان
- سیال غلیظ
- پودر دانه ریز
- اقلام مجزا
- مخلوط جامد/سیال
- مخلوط گاز سیال ماده به شکل دانه دانه
- خمیر
- پودر دانه درشت
- واحد جامد
- مجموعه چند جزئی
ماهیت محصول:
- خورنده
- حساس به خورندگی
- قابل اشتعال
- فرار
- از بین رونده
- شکننده
- اسپتیک
- سمی
- ساینده
- دارای بو
- انتقال دهنده بو
- به سادگی نشان پذیر
- چسبنده
- جاذب رطوبت
- تحت فشار
- دارای شکل نامنظم
در طول این فصل مشخصات مواد بسته بندی و چگونگی استفاده از کیفیت های آنها جهت طراحی یک بسته بندی کارآمد را بررسی خواهیم کرد.
کارکرد حفاظتی / نگهداری بسته بندی
در متن این بحث، منظور از حفاظت پیشیگری از آسیب فیزیکی و منظور از نگهداری توقف یا جلوگیری از تغییرات شیمیائی و بیولوژیکی می باشد. به منظور فراهم آوردن محافظت فیزیکی، ویژگی هائی از آن چه که
می تواند خسارتی به ارزش محصول (آسیب وارد آورد، باید در اختیار باشد. منظور از این ویژگی ها نه تنها شرایط عمومی بلکه معیارهائی عددی از دامنه و سطح شرایطی است که آسیب در آنها ظاهر می شود.
پیشنهاد مطالعه: جعبه جواهر لوکس
جزئیات عملیات ایجاد یک محافظت مناسب برای محصول در جای دیگری در بخشهای ضربه ارتعاشات و فشردگی مقواهای شیاردار و بسته بندی توزیع در کتابهای دیگر به طور مفصل بررسی خواهند شد.
کارکرد نگهداری اغلب به گسترش طول عمر فروشگاهی مواد خوراکی فراتر از طول عمر طبیعی آنها و یا نگهداری خاصیت استریل بودن (استریلیته مواد خوراکی یا داروئی اطلاق میشود کار کرد نگهداری، همانند کارکرد ،حفاظتی باید تعریف شده و تعیین مقدار شود.
نگهداری خوراکی ها
ماهیت خوراکیها
ماهیت خوراکیها بر پایه ترکیبات آلی آنها استوار است. این ترکیبات می‌توانند از منابع حیوانی یا گیاهی به دست آمده و از آن جایی که جزء مواد آلی هستند، به طور طبیعی ناپایدار می‌باشند. از این رو، اگر مواد غذایی را به حال خود رها کنیم، به سرعت فاسد می‌شوند. این فرآیند فساد غذایی به دلیل فعالیت میکروارگانیسمها، اکسیداسیون و فرآیندهای شیمیایی دیگر رخ میدهد.
مواد غذایی، حتی در شرایط ایده‌آل نگهداری، پس از مدتی از دست رفتن خواهند شد. اما در صورتی که شرایط نگهداری مناسب فراهم نشود، این فرآیند فاسد شدن به سرعت تسریع خواهد یافت. به عنوان مثال، مواد غذایی تازه ممکن است در عرض چند ساعت بدون نگهداری مناسب فاسد شوند، بنابراین مراقبت و نگهداری درست از مواد غذایی ضروری است تا از این فرآیند جلوگیری شود و مواد غذایی به مدت بیشتری قابل مصرف باقی بمانند.
برای افزایش طول عمر طبیعی فروشگاهی مواد غذائی راههای متعددی ابداع شده است که همگی بستگی ماده خوراکی به محل و محیط را کاهش می دهند برای درک چگونگی افزایش طول عمر طبیعی مواد خوراکی میدهند ضروری است که ابتدا چگونگی استحاله مواد خوراکی را درک کنیم.
استحاله مواد خوراکی به سه طریق ممکن است رخ دهد:
- استحاله (تغییر حالت) درونی ماده خوراکی از نظر بیولوژیکی
که ازعبارتست از استمرار عملیات بیولوژیکی درونی ماده خوراکی حتی پس چیده شدن میوه جات پس از چیده شدن نیز به فرآیند رسیده شدن ادامه می دهند و سبزیجات نیز پس از چیده شدن هنوز حیات دارند.
گوشت تازه بسیاری از فرآیندهای مربوط به بافتهای زنده را از خود نشان می دهد. به طور مثال، ،میوگلوبین که قرمزی گوشت به دلیل وجود آن است، به واکنش خود با اکسیژن هوا ادامه میدهد در برخی موارد از این عوامل بیولوژیکی درونی به عنوان یک امتیاز بهره برداری می شود.
بطور مثال میوه ها را اغلب در حالت نرسیده یا در وضعیتی که هنوز سفت هستند می چینند؛ فرآیند رسیدن نهائی میوه، فرآیند کنترل شده ای است که در مسیر میوه به بازار انجام می شود.
با این وجود، فراتر از یک حد مشخص همه فعالیتهای بیولوژیکی به فساد یا از بین رفتن محصول منجر می شود.
- استحاله بیرونی مواد خوراکی از نظر بیولوژیکی
که میکروارگانیسمها مربوط می شود. آن چه که از نظر ما نوعی ماده خوراکی است از نظر موجودات زنده دیگری نیز ماده خوراکی به حساب می آید. قارچ ها باکتری ها و مخمرها در اغلب مواد خوراکی موجود هستند. این موجودات اغلب بی ضرر بوده و یا حتی سودمندند، در بعضی موارد نیز ممکن است مرگ آور باشند.
ممکن است برایتان جالب باشد: کاربرد های بگ شاپ برای افراد و بیزینس ها چیست؟
- استحاله از طرف مواد غیر جاندار
که به تغییراتی اطلاق می شود که از نظر ،ماهیت شیمیائی یا فیزیکی بوده و به عامل بیولوژیکی مربوط نمی شوند به طور مثال اکسیژن هوا به طور شیمیائی با خیلی از مواد ترکیب می شود اکسیداسیون ویتامین C اکسید شده و در نتیجه خاصیت مقوی خود را از دست دهد. روغنها و چربیهای اکسیده شده مزه بد و متعفنی پیدا کنند که تا حدودی به دلیل وجود اسید بوتریک می باشد که خود یکی از محصولات اکسیداسیون است.
درک مزه چاشنیهای غذائی ارتباط تنگاتنگی با حس بویائی دارد. آن که به عنوان یک بو یا عطر میشناسیم در واقع شناسائی ذرات ریز ترکیبات فرار پیچیده ای است که اغلب به آنها روغنهای اساسی یا عوامل فعال حسی گوئیم.
از آنجائی که این ذرات فرار هستند، به سادگی از بین می روند. باید دقت فراوان کرد که مشخصات روغنهای اساسی یک محصول خوراکی در خلال تبخیر یا اکسیداسیون از بین نمی رود.
بوهای غیر مطبوع نیز می توانند خوراکی را تحت تاثیر قرار دهند. بعضی از محصولات خوراکی آمادگی زیادی در جذب مواد فرار سرگردان در جو دارند. جذب حتی یک ذره در میلیون از مواد فرار سرگردان می تواند باعث ایجاد بو و مزه غیر مطبوع در برخی از مواد خوراکی شود.
آلودگی ناشی از مرکبها و چسبهائی که به طور غیر صحیح کار شده یا خشک شده اند یک مثال رایج از چنین مشکلی است. مواد فرار می تواند در مواد بسته بندی نفوذ کند که در نتیجه مسئله آلودگی و جداسازی محصول را بسیار مشکل می سازد.
بخار مرطوب شباهت بسیاری به یک روغن اساسی دارد بدین معنی که از بسیاری از مواد بسته بندی عبور می .کند کاهش یا افزایش رطوبت میتواند یک عامل استحاله کننده باشد که این امر به ماهیت ماده خوراکی بستگی دست دهد.
مطلب جالب دیگر: مشاور کنکور
خوراکیهای snack مانند پفک بر اثر جذب رطوبت کیفیت خود را از دست میدهند؛ و کیک بر اثر کاهش رطوبت کیفیت خود را از دست می دما نیز میتواند تغییرات نامطلوبی در محصولات خوراکی ایجاد کند که از نظر ماهیت منشاء غیر جاندار دارند متداول ترین مثال برای این تغییرات تغییرات غیر قابل برگشتی است که در میوه جات بر اثر انجماد ایجاد می شود.
دیواره های سلولی شکننده میوه جات با تشکیل کریستالهای یخ سوراخ می شود و در نتیجه میوه خواص مطلوب خود را از دست می دهد.
برگرفته از کتاب مبانی فن آوری بسته بندی
اثر والتر سرکا و ترجمه مهندس هاشم حبیبی